در بحث انواع نرم افزار سیستمی و کاربردی یک بار دیگر به تعریف نرم افزار میپردازیم.
همانطور که در بحثهای قبلی اشاره شد نرم افزار :
به قسمتهای غیر قابل لمس کامپیوتر نرم افزار می گویند . در واقع منظور از نرم افزار همان برنامه های کامپیوتری است
انواع نرم افزار:
همانطور که از نام این بخش مشخص است ( انواع نرم افزار سیستمی و کاربردی ) انواع نرم افزار عبارتست از:
- system software : نرم افزار سیستمی
- application software : نرم افزار کاربردی
نرم افزار سیستمی یا system software
نرم افزار سیستمی به نرم افزارهایی گفته میشود که مدیریت منابع داخلی سیستم (مانند مانیتور ، چاپگر ، کارت صدا و… ) بر عهده دارند . نرم افزارهای سیستم زمینه را برای اجرای نرم افزارهای کاربردی فراهم میکنند . نرم افزارهای کاربردی بدون نرم افزار سیستم نمیتواند عمل کند و یا بدرستی عمل کند .
ویژگیهای نرم افزارهای سیستم:
- مدیریت منابع داخلی سیستم( سخت افزار)
- کمک به اجرای برنامه های کاربردی جهت اجرای بهتر
- برخی برنامه سیستمی ( سیستم عامل ) در راه اندازی سیستم نقش دارند.
انواع نرم افزار سیستمی
انواع نرم افزار های سیستم یا system software عبارتند از :
- oprating system : سیستم عامل (os)
- language translator: مترجم ها
- utility program : برنامه های سودمند
الف ) سیستم عامل os یا oprating system
تعریف سیسم عامل:
در ساده ترین تعریف سیستم عامل میتوان گفت : سیستم عامل پلی است میان انسان و کامپیوتر .
یعنی ما دستورات را به سیستم عامل میدهیم و سیستم عامل دستورات را به کامپیوتر منتقل میکند .
انواع سیستم عامل از لحاظ تعداد کاربر user
- single user تک کاربره : به سیستم عاملی گفته میشود که همزمان یک کاربر از آن استفاده میکند . مانند سیستم عامل dos
- multi user چند کاربره : به سیستم عاملی گفته میشود که همزمان چند کاربر از آن استفاده میکند . مانند سیستم عامل ویندوز
تقسیم بندی سیستم عامل از لحاظ استفاده همزمان از برنامه
- single task تک برنامه : به سیستم عاملی گفته میشود که همزمان یک برنامه را اجرا میکند . مانند سیستم عامل dos
- multi task چند برنامه : به سیستم عاملی گفته میشود که همزمان چند برنامه را اجرا میکند . مانند سیستم عامل ویندوز
انواع سیستم عامل از لحاظ رابط کاربری
- سیستم عامل متنی : به سیستم عاملی گفته می شود که با تایپ دستورات به صورت متنی کار میکند . مانند سیستم عامل dos
- سیستم عامل گرافیکی : به سیستم عاملی گفته میشود که در یک محیط گرافیکی و با کمک تصاویر و اشیا گرافیکی دستورات را اجرا میکند . مانند سیستم عامل ویندوز .
نکته : رابط گرافیکی gui گفته میشود . GUI برگرفته از graphical user interface است .
برخی سیستم عامل های مهم عبارتند از :
dos,windows,linux,unix مکینتاش یا mac که برای کامپیوتر های apple طراحی شده است .
ب) مترجم ها یا language translator :
برای درک بهتر مترجم ها ابتدا به تعریف اجمالی زبانهای برنامه نویسی و انواع آن میپردازیم.
زبانهای برنامه نویسی که برای ساخت و طراحی برنامه ها بکار میروند داراس سه سطح هستند.
انواع زبانهای برنامه نویسی :
- سطح پایین : به زبان کامپیوتر نزدیکترند . مانند اسمبلی زبان ماشین
- سطح میانی : که تلفیقی از زبان کامپیوتر و زبان انسان است.
- زبان سطح بالا : که به زبان انسان نزدیکتر است . مانند ویژوال بیسیک
مترجم ها :
زبانهای برنامه نویسی مخصوصا زبانهای سطح بالا برای ارسال دستور به کامپیوتر از زبان انسان استفاده میکنند . همانطور که میدانیم زبان کامپیوتر باینری و 0 و 1 است .
مترجم ها یا language translator دستورات را از زبان انسان به زبان کامپیوتر ترجمه می کنند . این عمل معمولا از طریق کامپایلر compiler برنامه صورت می پذیرد .
انواع نرم افزار کاربردی یا application
در بحث بعدی انواع نرم افزار سیستمی و کاربردی ، به نرم افزاهای کاربردی یا application میپردازیم . در ابتدا تعریف نرم افزار کاربردی :
به نرم افزارهایی گفته می شوند که هر کدام وظیفه و کاربرد خاصی دارند . این نرم افزارها برای اجرا به نرم افزارهای سیستمی مخصوصا نرم افزارهای سیستمی وابسته اند .
نرم افزارهای کاربردی به دو دسته تقسیم می شوند :
- custom write یا tailor made : به نرم افزارهای سفارشی گفته میشود که بنا به درخواست شرکتها و سازمانها و افراد برای امور خاصی ساخته می شوند .
- packaged یا off – the – shelf : به بسته نرم افزار هاییی گفته میشود که برای کارهای عمومی ساخته میشوند .
برخی از مهمترین نرم افزارهای کاربردی پکیج یا عمومی عبارتند از :
- واژه پردازها مانند word
- صفحه گسترده یا spreed sheete مانند نرم افزار اکسل
- data base یا پایگاه داده :برنامه هایی مانند اکسس ، اوراکل و sql پایگاه داده می باشند .
- نرم افزارهای ویرایش عکس مانند فتوشاپ
- مرورگرهای اینترنتی
- بازیها
سوالات متداول :
مهم ترین نرم افزار سیستمی کامپیوتر چه نام دارد ؟
جواب : سیستم عامل
انواع نرم افزار کدامند ؟
نرم افزار به صورت کلی به دو دسته سیستمی و کاربردی تقسیم می شود
< درس قبل شناخت ویروسهای کامپیوتری و انواع آن