تجهیزات شبکه پسیو یا غیر فعال
تجهیزات پسیو شبکه به مجموعه‌ای از ابزارها و قطعاتی گفته می‌شود که بدون نیاز به برق کار می‌کنند و نقش زیرساختی در شبکه دارند. این تجهیزات ستون فقرات فیزیکی هر شبکه را تشکیل می‌دهند و کیفیت آن‌ها بر عملکرد کلی شبکه تأثیر می‌گذارد.
کابلهای شبکه که در درسهای پیشین بررسی شد در دسته تجهیزات شبکه پسیو یا غیر فعال قرار میگیرند .
پچ پنل (Patch Panel)
پچ پنل به عنوان یکی از انواع تجهیزات شبکه پسیو یک قطعه مستطیل شکل است که داخل رک قرار می گیرد و محل جمع آوری کابل ها می باشد. کابل ها برای اتصال به این پچ پنل نصب می شوند.
این قطعه عنوان نقطه انتهایی کابلهای شبکه عمل میکند و مدیریت آن‌ها را آسان می‌سازد.به عنوان یکی از انواع تجهیزات شبکه پسیو یک قطعه مستطیل شکل است که داخل رک قرار می گیرد و محل جمع آوری کابل ها می باشد. کابل ها برای اتصال به این پچ پنل نصب می شوند.
وظیفه اصلی پچ پنل این است که بین نقاط انتهایی کابلهای شبکه و تجهیزات شبکه ای مثل هاب، روتر، … قرار گرفته و به جای اینکه کابلهای شبکه مستقیما” به این تجهیزات وصل بشن از طریق پچ پنل وصل میشوند.
به عبارت دیگه وجودش به هیچ وجه الزامی نیست ولی بکار بردنش در شبکه هایی که در طی زمان گسترش و تغییرات دارن کار رو راحت میکند .
انواع پچ پنل:
- پچ پنل مسی (برای کابلهای twisted pair)
- پچ پنل فیبر نوری (برای کابلهای فیبر نوری)
- پچ پنل ترکیبی (پشتیبانی از هر دو نوع)
مشخصات فنی:
- پورت‌ها: 24 پورت، 48 پورت
- رکمونت: 1U، 2U
- کтегория: Cat5e، Cat6، Cat6A، Cat7
- جنس: فلزی، پلاستیکی
مزایای استفاده از پچ پنل:
- مدیریت منظم کابل‌ها
- عیب‌یابی آسان‌تر
- انعطاف‌پذیری در تغییرات
- محافظت از کانکتورها
نکات نصب:
- برچسب‌گذاری دقیق هر پورت ضروری است
- طول کابلهای پچ کورد باید مناسب باشد
رک (Rack)
رک محفظه‌ای فلزی است که برای نگهداری و سازماندهی تجهیزات شبکه استفاده می‌شود.
انواع رک:
- رک ایستاده (Floor Rack)
- رک دیواری (Wall Rack)
- رک باز (Open Rack)
- رک بسته (Closed Rack)
ابعاد استاندارد:
- عرض: 19 اینچ (48.26 سانتی‌متر)
- ارتفاع: واحد رک (U) – هر U معادل 1.75 اینچ (4.45 سانتی‌متر)
- عمق: 600mm، 800mm، 1000mm
تجهیزات قابل نصب در رک:
- سوییچ‌ها
- روترها
- پچ پنل‌ها
- سرورها
- یوپی‌اس‌ها
نکات انتخاب رک مناسب:
- فضای available محل نصب
- تعداد و ابعاد تجهیزات
- نیاز به گردش هوا و خنک‌کنندگی
- مسائل امنیتی و دسترسی
داکت و ترانکینگ (Duct & Trunking)
داکت و ترانکینگ برای مسیریابی و پنهان کردن کابلهای شبکه استفاده میشوند و ظاهر تمیز و ایمنی را تضمین می‌کنند.
انواع داکت و ترانکینگ:
- داکت PVC (برای محیط‌های اداری)
- ترانکینگ فلزی (برای محیط‌های صنعتی)
- داکت کف خواب (برای عبور از روی زمین)
- ترانکینگ ستونی (برای عبور عمودی)
مزایای استفاده:
- حفاظت از کابل‌ها در برابر آسیب‌های فیزیکی
- ایمنی بیشتر در برابر آتش‌سوزی
- ظاهر زیبا و منظم
- دسترسی آسان برای تعمیر و گسترش
نکات نصب:
- مسیرکشی باید منطقی و کوتاه باشد
- از گوشه‌های تیز جلوگیری شود
- ظرفیت داکت متناسب با تعداد کابل‌ها باشد
آچار شبکه (Networking Tools)
آچار شبکه شامل مجموعه‌ای از ابزارهای تخصصی برای نصب و تعمیر تجهیزات شبکه است.
ابزارهای essential:
- آچار پانچ (Punch Down Tool)
- کریمر (Crimping Tool)
- مولتی‌متر یا کابل تستر
- آچار شبکه (Network Wrench)
کاربرد هر ابزار:
آچار پانچ:
- پانچ کردن کابل در پچ پنل
- پانچ کردن در پریز شبکه
- انواع: Impact Tool، Non-Impact Tool
کریمر:
- نصب سوکت RJ45 روی کابل
- نصب کانکتور روی کابل کواکسیال
کابل تستر:
- تست سلامت کابل‌ها
- تشخیص اتصال کوتاه، قطعی
- تشخیص چینش سیم‌ها
آچار شبکه:
- بستن کانکتورهای فیبر نوری
- تنظیم تجهیزات در رک
جدول مقایسه تجهیزات پسیو
| تجهیز | کاربرد اصلی | نکات فنی | برندهای معروف |
|---|---|---|---|
| پچ پنل | انتهای کابل‌ها | Cat6 مناسب اکثر شبکه‌ها | AMP، Legrand، Panduit |
| رک | نگهداری تجهیزات | ارتفاع بر اساس U | APC، Dell، HP |
| داکت | مسیریابی کابل | PVC برای اداری، فلزی برای صنعتی | Panduit، Eaton |
| آچار شبکه | نصب و تعمیر | کیفیت بر عملکرد | Klein Tools، Fluke |
استانداردهای مهم در تجهیزات پسیو
استانداردهای کابل‌کشی:
- TIA/EIA-568 (استاندارد کابل‌کشی ساختاریافته)
- ISO/IEC 11801 (استاندارد بین‌المللی)
استانداردهای رک:
- EIA-310-D (استاندارد 19 اینچی)
- IEC 60297 (استاندارد ابعاد رک)
نکات مهم در خرید تجهیزات پسیو
برای پچ پنل:
- مطابقت با کابل‌ها
- تعداد پورت مناسب با نیاز آینده
- جنس باکیفیت برای عمر طولانی
برای رک:
- فضای کافی برای گسترش آینده
- سیستم تهویه مناسب
- مقاومت در برابر گرد و غبار
برای داکت:
- مقاومت در برابر ضربه و آتش
- قابلیت نصب آسان
- قابلیت گسترش و تغییر
سوالات متداول
تفاوت پچ پنل Cat6 و Cat6A چیست؟
پچ پنل Cat6A برای فرکانس‌های بالاتر (500MHz) و پشتیبانی از 10Gbps در مسافت‌های طولانی‌تر طراحی شده است.
آیا می‌توان از رک دیواری برای سرور استفاده کرد؟
بله، اما باید وزن سرور و قابلیت تحمل رک بررسی شود. برای سرورهای سنگین، رک ایستاده می‌شود.
چه نوع داکتی برای محیط صنعتی مناسب است؟
ترانکینگ فلزی با درجه حفاظت IP مناسب، برای محیط‌های صنعتی پیشنهاد می‌شود.
آیا قیمت آچار شبکه بر کیفیت کار تأثیر دارد؟
بله، آچارهای باکیفیت دقت دارند و عمر طولانی‌تر، که در نهایت باعث کاهش خطا و افزایش کیفیت کار می‌شود.
جمع‌بندی نهایی
تجهیزات پسیو شبکه اگرچه در ظاهر ساده به نظر می‌رسند، اما نقش حیاتی در پایداری و عملکرد شبکه دارند. سرمایه‌گذاری روی کیفیت این تجهیزات، در بلندمدت باعث صرفه‌جویی در هزینه و زمان می‌شود.
برای یادگیری بیشتر:
- [کابلهای شبکه — راهنمای کامل انتخاب]
- سخت افرار های اساسی شبکه – تجهیزات فعال
- [استانداردهای کابل‌کشی ساختاریافته]
