شبکه های کامپیوتری
|

دستورات شبکه

توسطمهرداد یاری

دستورات شبکه ابزارهای قدرتمندی برای عیب‌یابی، تشخیص و مدیریت مشکلات شبکه هستند. هر متخصص شبکه و کاربر حرفه‌ای باید با این دستورات آشنا باشد تا بتواند مشکلات ارتباطی را سریع‌تر شناسایی و رفع کند.

دستورات شبکه ضروری + سوئیچ‌های کاربردی — راهنمای عملی CMD و Terminal

  • arp
  • ipconfig
  • ifconfig
  • tracert
  • nslooku
  • ping

دستور PING

دستور ping برای تست اتصال بین دو دستگاه در شبکه استفاده می‌شود.

کاربرد اصلی:

  • بررسی اتصال به دستگاه مقصد
  • تست سلامت شبکه
  • اندازه‌گیری تاخیر (Latency)

سوئیچ‌های ضروری:

cmd

ping google.com
ping 8.8.8.8
ping -t google.com        # ارسال پیام تا زمانی که متوقف شود
ping -n 10 google.com     # ارسال 10 بسته
ping -l 1000 google.com   # ارسال بسته‌های 1000 بایتی
ping -4 google.com        # استفاده از IPv4
ping -6 google.com        # استفاده از IPv6

خروجی نمونه:

text

Reply from 8.8.8.8: bytes=32 time=45ms TTL=56
Reply from 8.8.8.8: bytes=32 time=47ms TTL=56

دستور IPCONFIG (ویندوز)

دستور ipconfig برای نمایش و مدیریت پیکربندی IP در ویندوز استفاده می‌شود.

کاربرد اصلی:

  • مشاهده آدرس IP، Subnet Mask، Gateway
  • رهاسازی و تمدید آدرس IP

سوئیچ‌های ضروری:

cmd

ipconfig                   # نمایش اطلاعات پایه
ipconfig /all              # نمایش تمام اطلاعات مفصل
ipconfig /release          # رهاسازی آدرس IP
ipconfig /renew            # درخواست آدرس IP جدید
ipconfig /displaydns       # نمایش کش DNS
ipconfig /flushdns         # پاک کردن کش DNS
ipconfig /showclassid      # نمایش Class ID

خروجی نمونه:

text

IPv4 Address. . . . . . . . . . . : 192.168.1.100
Subnet Mask . . . . . . . . . . . : 255.255.255.0
Default Gateway . . . . . . . . . : 192.168.1.1

دستور IFCONFIG (لینوکس/مک)

دستور ifconfig معادل ipconfig در سیستم‌های مبتنی بر یونیکس است.

کاربرد اصلی:

  • نمایش و مدیریت رابط‌های شبکه
  • تنظیم آدرس IP

سوئیچ‌های ضروری:

bash

ifconfig                    # نمایش تمام رابط‌ها
ifconfig eth0               # نمایش اطلاعات رابط خاص
ifconfig eth0 up            # فعال کردن رابط
ifconfig eth0 down          # غیرفعال کردن رابط
ifconfig eth0 192.168.1.10  # تنظیم آدرس IP

دستور TRACERT (ویندوز) / TRACEROUTE (لینوکس)

دستور tracert برای ردیابی مسیر بسته‌ها تا مقصد استفاده می‌شود.

کاربرد اصلی:

  • تشخیص نقطه قطعی ارتباط
  • اندازه‌گیری تاخیر در هر hop

سوئیچ‌های ضروری:

cmd

tracert google.com          # ردیابی معمولی
tracert -d google.com       # عدم نمایش نام میزبان
tracert -h 20 google.com    # حداکثر 20 hop
tracert -w 1000 google.com  # timeout 1000ms

خروجی نمونه:

text

1     1 ms     1 ms     1 ms  192.168.1.1
2    15 ms    14 ms    15 ms  10.10.10.1
3    25 ms    24 ms    25 ms  8.8.8.8

دستور NSLOOKUP

دستور nslookup برای تشخیص مشکلات DNS و query کردن رکوردهای DNS استفاده می‌شود.

کاربرد اصلی:

  • تست عملکرد DNS
  • بررسی رکوردهای DNS
  • تشخیص مشکلات نام‌گذاری

سوئیچ‌های ضروری:

cmd

nslookup google.com                    # جستجوی ساده
nslookup -type=A google.com           # جستجوی رکورد A
nslookup -type=MX google.com          # جستجوی رکورد MX
nslookup -type=NS google.com          # جستجوی رکورد NS
nslookup -type=TXT google.com         # جستجوی رکورد TXT
nslookup 8.8.8.8                      # جستجوی معکوس

خروجی نمونه:

text

Server:  UnKnown
Address:  192.168.1.1

Name:    google.com
Addresses:  172.217.18.110

دستور ARP

دستور arp برای مشاهده و مدیریت جدول ARP استفاده می‌شود.

کاربرد اصلی:

  • نمایش جدول ARP
  • تشخیص مشکلات ARP poisoning
  • مدیریت mapping های IP به MAC

سوئیچ‌های ضروری:

cmd

arp -a                      # نمایش جدول ARP
arp -d 192.168.1.1          # حذف entry خاص
arp -s 192.168.1.1 aa-bb-cc-dd-ee-ff  # افزودن entry ثابت
arp -g                      # نمایش جدول (معادل -a)

خروجی نمونه:

text

Interface: 192.168.1.100 --- 0xa
  Internet Address      Physical Address      Type
  192.168.1.1           aa-bb-cc-dd-ee-ff     dynamic

جدول خلاصه دستورات شبکه

دستورسیستم عاملکاربرد اصلیسوئیچ پرکاربرد
pingهمهتست اتصال-t, -n, -l
ipconfigویندوزمدیریت IP/all, /release, /renew
ifconfigلینوکس/مکمدیریت رابط‌هاup, down, IP
tracertویندوزردیابی مسیر-d, -h, -w
tracerouteلینوکس/مکردیابی مسیر-n, -m, -w
nslookupهمهتشخیص DNS-type=A/MX/NS
arpهمهمدیریت ARP-a, -d, -s

سناریوهای عملی عیب‌یابی

مشکل: عدم اتصال به اینترنت

cmd

ipconfig /all              # بررسی پیکربندی IP
ping 8.8.8.8              # تست اتصال به اینترنت
ping google.com           # تست DNS
nslookup google.com       # بررسی عملکرد DNS

مشکل: قطعی ارتباط با سرور خاص

cmd

ping سرورموردنظر.com      # تست اتصال پایه
tracert سرورموردنظر.com   # تشخیص نقطه قطعی
nslookup سرورموردنظر.com  # بررسی DNS

مشکل: تداخل IP

cmd

ipconfig /release         # رهاسازی IP
ipconfig /renew           # دریافت IP جدید
arp -d *                  # پاک کردن جدول ARP

سوالات متداول

تفاوت tracert و traceroute چیست؟

هر دو کاربرد یکسانی دارند اما در سیستم‌عامل‌های مختلف استفاده می‌شوند. tracert در ویندوز و traceroute در لینوکس/مک.

چگونه می‌توانم مشکل DNS را تشخیص دهم؟

با استفاده از nslookup و ping:

  • اگر ping IP کار کند اما ping domain کار نکند، مشکل از DNS است.

چرا دستور arp مهم است؟

جدول ARP mapping بین IP و MAC را نگهداری می‌کند. مشکلات این جدول می‌تواند باعث قطعی ارتباط در شبکه محلی شود.

چگونه پورت خاصی را تست کنم؟

از دستور telnet یا Test-NetConnection در PowerShell استفاده کنید:

cmd

telnet google.com 80

نکات پیشرفته

ترکیب دستورات در اسکریپت‌ها:

cmd

ping -n 1 google.com > nul && echo "Connected" || echo "Failed"

استفاده در PowerShell:

powershell

Test-NetConnection google.com -Port 80
Resolve-DnsName google.com

مانیتورینگ دائمی:

cmd

ping -t google.com | ForEach {"$(Get-Date): $_"}

جمع‌بندی نهایی

تسلط بر دستورات شبکه یکی از مهارت‌های اساسی برای هر متخصص IT است. این دستورات به شما امکان می‌دهند مشکلات شبکه را سریع‌تر تشخیص داده و در زمان و هزینه صرفه‌جویی کنید.

برای یادگیری بیشتر:

  • [امنیت شبکه — دستورات پیشرفته]
  • [PowerShell برای مدیریت شبکه]
  • [ابزارهای گرافیکی عیب‌یابی شبکه]
مهرداد یاری

بیش از 15 سال است که به عنوان مربی در آموزشگاه های فنی و حرفه ای فعالیت میکنم و بیش از بیست سال در زمینه it فعالیت دارم . با افتخار در خدمت شما هستم

نوشته‌های مشابه

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *